Το τελικό ν

«τον» (με ν) παντού αντί «το». Από την ισχύουσα γραμματική (Τριανταφυλλίδη) ξέρουμε ότι το άρθρο τον (και τα την, έναν, δεν και μην) «φυλάγουν το τελικό ν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από σύμφωνο στιγμιαίο (κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ) ή διπλό (ξ, ψ)». Στις υπόλοιπες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται χωρίς ν. Παραδείγματα: τον αέρα, τον τόπο ¬ το γέρο, το φόβο. Η γραμματική επίσης διδάσκει ότι «το τελικό ν φυλάγεται πάντοτε στο άρθρο των, στην προσωπική αντωνυμία τού τρίτου προσώπου τον, καθώς και στο τροπικό επίρρημα σαν». Παραδείγματα: τον βλέπω, φώναξέ τον. Επομένως το τον, που μας ενδιαφέρει εδώ, αν μεν είναι άρθρο παίρνει ή δεν παίρνει ν ανάλογα με το περιβάλλον, αν είναι αντωνυμία παίρνει πάντοτε ν. Η ρύθμιση αυτή ¬ γιατί για κανονιστική ρύθμιση πρόκειται με βάση την προφορά ¬ έχει δύο αδυναμίες: α) δεν επιτρέπει στον αναγνώστη τού κειμένου να διακρίνει αμέσως αν πρόκειται για το αρσενικό άρθρο τον ή για το ουδέτερο άρθρο το (το γιατρό = το γιαπί, το φίλο = το φύλο, το βυθό = το βουνό, το χώρο = το χέρι, το Γιάννη,το Βασίλη, το Χρίστο κ.τ.ό.)• και β) ρυθμίζει διαφορετικά το άρθρο τον και την αντωνυμία τον (πάλι με κριτήριο την προφορά): το βωμό, αλλά τον βλέπω• το φόρο, αλλά τον φέρνει, το γέρο, αλλά τον γέλασαν. Οπως παρατηρεί ο καθηγητής Αγαπητός Τσοπανάκης στη «Νεοελληνική Γραμματική» του (Αθήνα 1994, σελ. 172-3): «Το σημαντικότερο πρόβλημα, που κάμνουμε ότι δεν το καταλαβαίνουμε, είναι η ματαιότητα τής προσπάθειάς μας να απομνημονεύσουμε τους κανόνες τής αφομοίωσης ή τής διατήρησης τού -ν μπροστά σ' αυτά ή εκείνα τα σύμφωνα ή φωνήεντα, κανόνες που [...] η γραπτή γλώσσα τούς μπερδεύει ή τους αγνοεί [...] όπως το βλέπουμε όλοι μας κάθε μέρα σε όλα τα κείμενα. Αυτό συμβαίνει, επειδή κανένας δεν ξέρει τα άηχα στιγμιαία ή εξακολουθητικά ούτε τα ηχηρά στιγμιαία ή εξακολουθητικά σύμφωνα, για να προσαρμόζει ανάλογα το γράψιμό τους». Πρόταση (εφαρμόζεται ήδη από παλιά από τον καθηγητή Τσοπανάκη, από τον γράφοντα ¬ όχι το γράφοντα! ¬ και από άλλους): το αρσενικό άρθρον τον να γράφεται πάντοτε με ν, ώστε να ξεχωρίζει από το ουδέτερο το, όπως γίνεται ήδη με την προσωπική αντωνυμία τον (πάντοτε με ν) που με το ν διακρίνεται κι αυτή από το ουδέτερο το. Προτείνεται δηλ. να γράφουμε: τον γιατρό (όχι το γιατρό), τον φίλο (όχι το φίλο), τον βυθό, τον χώρο, τον βωμό, τον φόρο, τον γέρο, τον Γιάννη, τον Βασίλη, τον Χρίστο κ.τ.ό. Αυτό δεν χρειάζεται να γίνεται με το θηλυκό άρθρο την, που θα ήταν μεν ευκολότερο να γράφεται πάντοτε με -ν, αλλά που αυτή η γραφή δεν έχει λειτουργικό χαρακτήρα (το την δεν συμπίπτει με κάτι άλλο, από το οποίο να χρειάζεται να το διακρίνουμε). Σωστά χρησιμοποιείται πάντοτε το ν στο των (των φίλων) και στο σαν (σαν θάλασσα), κι αυτό θα έπρεπε να γίνεται και με το δεν (ο γράφων χρησιμοποιεί πάντοτε το ν με το δεν) ώστε να ξεχωρίζει και από τον σύνδεσμο (όχι... το σύνδεσμο) δε (δεν συμφωνεί, επιπλέον δε ισχυρίζεται ότι...). Γιώργος Μπαμπινιώτης από την εφημερίδα "Το Βήμα"

Περί της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών της Σώτης Τριανταφύλλου από το protagon.gr

Ήδη μετά τα γεγονότα του Μαΐου 1968, οι ανθρωπιστικές επιστήμες σε όλον τον κόσμο υπέστησαν μεγάλη ήττα ακριβώς μέσα από τον υποτιθέμενο θρίαμβό τους: η γνώση εκλαϊκεύτηκε, το επίπεδο των σπουδών έπεσε ώστε να αντιστοιχεί στην κοινωνική ισοπέδωση. Το κύρος των διδασκόντων κατέρρευσε και το μάθημα έγινε «διάλογος» χωρίς ωστόσο να μπορεί, εκ των πραγμάτων, να γίνει διάλογος ανάμεσα σε κάποιον που «ξέρει» και σε κάποιον που «δεν ξέρει». Κάτι ανάλογο συνέβη στην Ελλάδα μετά το 1974 και, κυρίως, μετά το 1981. Από την αυταρχική εκπαίδευση περάσαμε, άνετα, εύθυμα και με τη συνηθισμένη μας επιπολαιότητα, στη μηδενική εκπαίδευση.

Πιθανότατα η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών, των λατινικών και της ιστορίας να απαιτούν μεταρρύθμιση όπως απαιτεί μεταρρύθμιση ολόκληρο το ελληνικό σχολείο, το οποίο, εξάλλου, υπολειτουργεί.Ωστόσο, η μεταρρύθμιση δεν ισοδυναμεί με την εξασθένιση του περιεχομένου· ισοδυναμεί με τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων διδασκαλίας και του πνεύματος που διέπει αυτή τη διδασκαλία. Θέλω να πω: πολλά παιδιά δυσκολεύονται στα μαθηματικά – μήπως πρέπει να καταργήσουμε και τα μαθηματικά; Πολλά παιδιά, ακριβώς διότι οι ενήλικες δεν παίζουν σωστά τον ρόλο τους, πιστεύουν ότι τα μαθηματικά «δεν χρειάζονται» ακριβώς όπως πιστεύουν ότι τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά είναι «νεκρές γλώσσες».Πρόκειται για ζήτημα φιλοσοφίας της εκπαίδευσης στο οποίο πρέπει να ενσωματώνεται μια διαδικασία πειθούς: τα σχολικά μαθήματα δεν χρησιμεύουν ούτε ως αυτά καθεαυτά, ούτε ως ύλη και μέσον για τις πανελλήνιες εξετάσεις – χρησιμεύουν για να μαθαίνουμε πώς να σκεφτόμαστε, πώς να οργανώνουμε τη σκέψη και τον λόγο. Τα σχολικά μαθήματα απευθύνονται σε ανθρώπους  εν εξελίξει μέσα σ’ έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.

Η ελληνική παιδεία έχει αποτύχει οικτρά διότι έχει δημιουργήσει παράλογους πολίτες, πολίτες που δεν έχουν μάθει να σκέφτονται και να χειρίζονται τη μητρική τους γλώσσα. Οι προτάσεις για περαιτέρω εκχυδαϊσμό του σχολείου θα καταλήξουν σε βαθύτερη αμάθεια και παραλογισμό. Τα αρχαία ελληνικά δεν διδάσκονται για να μιλάμε μεταξύ μας: διδάσκονται ως σύστημα σημειωτικής και ως ιστορικό προϊόν μοναδικό στον κόσμο. Όσο για τα λατινικά, είναι, μεταξύ άλλων, η πολύτιμη βάση για να μάθει κανείς μια σειρά γλώσσες ανοίγοντας περισσότερα παράθυρα στον πολιτισμό. Εξάλλου, είναι μια υπέροχη περιπέτεια στις λέξεις και στις γλωσσικές συγκρίσεις. Μόνο ένα στείρο πνεύμα δεν το κατανοεί αυτό.    

Επιπλέον, στην Ελλάδα διατηρείται η εξίσου παρωχημένη προκατάληψη και εχθρότητα ανάμεσα στις ανθρωπιστικές και τις θετικές επιστήμες, μια διαίρεση φαντασιακή: εξαιτίας της πλημμελούς μας παιδείας, δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τη διεπιστημονικότητα της γνώσης, καθώς τη συμπληρωματικότητά της. Στη χώρα μας, οι λεγόμενοι άνθρωποι των θετικών επιστημών περιφρονούν τους λεγόμενους «φιλολογίζοντες», οι οποίοι, με τη σειρά τους, αδυνατούν να σκεφτούν «θετικά» - εξαιρέσεις υπάρχουν, η γενική κατάσταση όμως αντιστοιχεί στα δεδομένα του 19ου αιώνα.

Η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών και των λατινικών μπορεί να γίνει ελκυστική όπως ελκυστικά είναι, από τη φύση τους, τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά. Ομοίως, μπορεί να γίνει ελκυστική η διδασκαλία των μαθηματικών, της φυσικής και της χημείας. Στο σχολείο χρειάζονται βασικά μαθήματα, όχι «δευτερεύοντα» που προσφέρουν απλές γνώσεις χωρίς σύστημα συλλογισμού: κυρίως, χρειάζονται τα μαθήματα εκείνα που συμβάλλουν στη δημιουργία ελλόγων όντων. Προς το παρόν, το ελληνικό σχολείο, παρά τις προσπάθειες ορισμένων διδασκόντων, τείνει στη δημιουργία αντιγράφων είτε ενός γελοίου πατρογονόπληκτου κατεστημένου (με επικίνδυνη ροπή προς δήθεν ελληνοπρεπείς συμμορίες), είτε ενός αριστερού κατεστημένου που απαξιώνει τη λεγόμενη «αστική γνώση» παραβλέποντας ολόκληρη την επιστήμη της εκπαίδευσης. Πριν από το 1974, η αριστερά υποστήριζε τη μάθηση και τον πολιτισμό, σήμερα υποστηρίζει τον αναλφαβητισμό, τις υπεραπλουστευμένες ιδέες του λούμπεν προλεταριάτου.

Έχουμε μακρά παράδοση σ’ αυτή την ανόητη διελκυστίνδα μεταξύ εθνικιστών και δήθεν «διεθνιστικής» αριστεράς, με γλαφυρό και σταθερό παράδειγμα την ίδια τη γλώσσα και το γλωσσικό ζήτημα, στο οποίο, κατά τη γνώμη μου, αμφότερες οι πλευρές είχαν και έχουν άδικο. Το διακύβευμα δεν θα έπρεπε να είναι η πολιτική αντιπαράθεση μέσω του σχολείου αλλά η αποτελεσματική αντιμετώπιση της διανοητικής ευκολίας που προωθείται ως αξία και η οποία δεν δημιουργεί πολίτες - δημιουργεί μέλη ενός όχλου.

hotpotatoes-Πολιτισμός Κλασικής Εποχής

Να αντιστοιχίσετε τα ονόματα της Α στήλης με τις έννοιες της Β στήλης

Πλάτωνας	??? Ιστοριογραφία Ρητορικός Λόγος Φιλοσοφία Τραγωδία
Θουκυδίδης	??? Ιστοριογραφία Ρητορικός Λόγος Φιλοσοφία Τραγωδία
Αισχύλος	??? Ιστοριογραφία Ρητορικός Λόγος Φιλοσοφία Τραγωδία
Λυσίας	??? Ιστοριογραφία Ρητορικός Λόγος Φιλοσοφία Τραγωδία

Διαγώνισμα στη Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΑΝΤΑΤΑ του ΤΑΣΟΥ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΑΣΚΕΤΟ

16.	Και την πρώτη νύχτα μπήκε μες στο κελί ένας άνθρωπος που 'χε χάσει το πρόσωπο του, κι ακούμπησε το φανάρι που κρατούσε κάτω στο πάτωμα.
17.	Κι ο ίσκιος του μεγάλωσε πάνω στον τοίχο.
18.	Και τον ερώτησε: πού έχεις κρυμμένα τα όπλα;
19.	Κι εκείνος, κανείς δεν ξέρει αν από σύμπτωση, ή ίσως για ν' απαντήσει,
20.	έβαλε το χέρι πάνω στην καρδιά του.
21.	Και τότε τον χτύπησε. Ύστερα μπήκε άλλος άνθρωπος που 'χε χάσει το πρόσωπό του και τον χτύπησε κι αυτός.
22.	Κι οι άνθρωποι που 'χαν χάσει το πρόσωπό τους, ήσαν πολλοί.
23.	Και ξημέρωσε. Και βράδιασε.
24.	Ημέρες σαράντα.
25.	Κι ήρθαν στιγμές που φοβήθηκε πως θα χάσει το λογικό του.
26.	Και τον έσωσε μια μικρή αράχνη στη γωνιά, που την έβλεπε ακούραστη κι υπομονετική να υφαίνει τον ιστό της.
27.	Και κάθε μέρα της τον χάλαγαν με τις μπότες τους μπαίνοντας.
28.	Κι εκείνη τον ξανάρχιζε κάθε μέρα. Και της τον χάλαγαν πάλι. Και τ' άρχιζε ξανά.
29.	Εις τους αιώνας των αιώνων.

                                    

                                                ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.α) Ποιο είναι το θέμα του ποιήματος;

β)Ποιες είναι οι ενότητες; Δώστε πλαγιότιτλους.(Μον.20)

2.<<Άνθρωποι δίχως πρόσωπο>>:Ποιοι είναι αυτοί και γιατί χαρακτηρίζονται έτσι;                                                                     (Μον.20)

3.Ποιος είναι ο ρόλος της αράχνης μέσα στο απόσπασμά μας;Τι εννοεί ο ποιητής λέγοντας ότι <<τον έσωσε μια αράχνη>>;

                                                                             (Μον.20)

4.Να επισημάνετε τα στοιχεία του βιβλικού ύφους και να δείξετε τη σημασία τους για το ποίημα                                                (Μον.20)

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΑΔΙΔΑΚΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ 

ΚΕΙΜΕΝΟ:0Δ.ΕΛΥΤΗ: Άξιον Εστί: Τα Πάθη.Ανάγνωσμα 4

             ΤΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ ΜΕ ΤΙΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΕΣ

         Μιαν από τις ανήλιαγες μέρες εκείνου του χειμώνα, ένα πρωί Σαββάτου, σωρός αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες εζώσανε το μικρό συνοικισμό του Λευτέρη, με τα τρύπια τενεκεδένια παράθυρα και τ’ αυλάκια των οχετών στο δρόμο. Και φωνές άγριες βγάνοντας, εκατεβήκανε άνθρωποι με χυμένη την όψη στο μολύβι και τα μαλλιά ολόισα ίδιο άχερο. Προστάζοντας να συναχτούν οι άντρες όλοι στο οικόπεδο με τις τσουκνίδες. Και ήταν αρματωμένοι από πάνου ώς κάτου, με τις μπούκες χαμηλά στραμμένες κατά το μπουλούκι. Και μεγάλος φόβος έπιανε τα παιδιά, επειδή τύχαινε, σχεδόν όλα, να κατέχουνε κάποιο μυστικό στην τσέπη ή στην ψυχή τους. Αλλά τρόπος άλλος δεν ήτανε, και χρέος την ανάγκη κάνοντας, λάβανε θέση στη γραμμή, και οι άνθρωποι με το μολύβι στην όψη, το άχερο στα μαλλιά και τα κοντά μαύρα ποδήματα, ξετυλίξανε γύρω τους το συρματόπλεγμα. Και κόψανε στα δύο τα σύγνεφα, όσο που το χιονόνερο άρχισε να πέφτει, και τα σαγόνια με κόπο κρατούσανε τα δόντια στη θέση τους, μήπως τους φύγουν ή σπάσουνε.

Τότε, από τ’ άλλο μέρος φάνηκε αργά βαδίζοντας να ’ρχεται Αυτός με το Σβησμένο Πρόσωπο, που σήκωνε το δάχτυλο κι οι ώρες ανατρίχιαζαν στο μεγάλο ρολόι των αγγέλων. Και σε όποιον λάχαινε να σταθεί μπροστά, ευθύς οι άλλοι τον αρπάζανε από τα μαλλιά και τον εσούρνανε χάμου πατώντας τον. Ώσπου έφτασε κάποτε η στιγμή να σταθεί και μπροστά στο Λευτέρη. Αλλά κείνος δε σάλεψε. Σήκωσε μόνο αργά τα μάτια του και τα πήγε μεμιάς τόσο μακριά —μακριά μέσα στο μέλλον του— που ο άλλος ένιωσε το σκούντημα κι έγειρε πίσω με κίντυνο να πέσει. Και σκυλιάζοντας, έκανε ν’ ανασηκώσει το μαύρο του πανί, ναν του φτύσει κατάμουτρα. Μα πάλι ο Λευτέρης δε σάλεψε.

Πάνω σε κείνη τη στιγμή, ο Μεγάλος Ξένος, αυτός που ακολουθούσε με τα τρία σειρήτια στο γιακά, στηρίζοντας στη μέση τα χέρια του, κάγχασε: ορίστε, είπε, ορίστε οι άνθρωποι που θέλουνε, λέει, ν’ αλλάξουνε την πορεία του κόσμου! Και μη γνωρίζοντας ότι έλεγε την αλήθεια ο δυστυχής, καταπρόσωπο τρεις φορές του κατάφερε το μαστίγιο. Αλλά τρίτη φορά ο Λευτέρης δε σάλεψε. Τότε, τυφλός από τη λίγη πέραση που ’χε η δύναμη στα χέρια του, ο άλλος, μη γνωρίζοντας τι πράττει, τράβηξε το περίστροφο και του το βρόντηξε σύρριζα στο δεξί του αυτί.

Και πολύ τρομάξανε τα παιδιά, και οι άνθρωποι με το μολύβι στην όψη και το άχερο στα μαλλιά και τα κοντά μαύρα ποδήματα, κέρωσαν. Επειδή πήγανε κι ήρθανε γύρω τα χαμόσπιτα, και σε πολλές μεριές το πισσόχαρτο έπεσε και φανήκανε μακριά, πίσω απ' τον ήλιο, οι γυναίκες να κλαίνε γονατιστές, πάνω σ’ ένα έρμο οικόπεδο, γεμάτο τσουκνίδες και μαύρα πηχτά αίματα. Ενώ σήμαινε δώδεκα ακριβώς το μεγάλο ρολόι των αγγέλων.                                                                 

         .                                                                

5..Συγκρίνετε τα δύο κείμενα,εντοπίστε δύο τουλάχιστον κοινά σημεία ως προς το θέμα και σχολιάστε τα.                                                                 

         Μέσα από τα δύο κείμενα του Λειβαδίτη και του Ελύτη επεξεργασμένα με το Wordle

δίνεται  η δυνατότητα στους μαθητές να εντοπίσουν ομοιότητες ως προς το περιεχόμενο ,αφού οπτικοποιείται η συχνότητα εμφάνισης λέξεων.Έτσι με δημιουργικό και εύληπτο τρόπο προσεγγίζουν ευχάριστα λογοτεχνικά κείμενα.

.                                                                  

Το οικόπεδο με τις τσουκνίδες από το Άξιον Εστί του Ελύτη σε WORDLE

Καντάτα του Λειβαδίτη σε wordle

Ξενοφωντα ¨Ελληνικά¨- Παρωδία Δίκης:Comic

elenajani

PARODIA DIKIS-XENOPHON ''ellinika'' by elenajani | Make your own at www.toondoo.com